MORRA - “Eén doffe klap op Oudjaarsavond 2018 in het Friese Morra maakte een einde aan het leven van een inwoner van die plaats. Hij kwam om het leven door het afsteken van een ‘shell’, een professioneel stuk vuurwerk dat ook wel een mortierbom wordt genoemd.”

Zo startte de officier van justitie vandaag in de rechtbank Leeuwarden haar requisitoir in de strafzaak tegen de 32-jarige man uit Anjum, die het vuurwerk had geleverd. Tegen hem is een gevangenisstraf geëist van dertig maanden, waarvan tien voorwaardelijk.

Doffe klap
Het ongeval gebeurde rond 20:00 uur op 31 december 2018. Het slachtoffer liep samen met een destijds 40-jarige man en diens 15-jarige zoon (beiden uit Morra) naar een bedrijfsloods. Het vuurwerk werd door de vader uit het kantoor gehaald, en meegegeven aan zijn zoon en het latere slachtoffer. Zelf wilde hij eerst naar het toilet en daarna de bedrijfshal afsluiten. Kort daarna hoorde de vader een doffe klap en veel geschreeuw.

De zoon en het slachtoffer bleken alvast naar het weiland gelopen waar eerder die middag een lanceerbuis in de grond was gegraven. Het slachtoffer liet de shell in de buis glijden. Op het moment dat de snellont werd aangestoken stond het slachtoffer nog met zijn hoofd boven de lanceerbuis. Zowel het slachtoffer als de 15-jarige werden door de explosie weggeblazen.

Dodelijk letsel
In een deskundigenrapport van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) staat over het gevaar van snellonten: “Vooral als de snellont verkeerd wordt gebruikt, bestaat de kans dat iemand zich met een lichaamsdeel boven de mortier bevindt op het moment dat de mortierbom wordt afgeschoten. (…) Mortierbommen van 2,5” en groter kunnen botbreuken veroorzaken. Als een persoon aan het hoofd geraakt wordt kan dodelijk letsel optreden.” Precies dat gebeurde in Morra. “De mortierbom is hoogstwaarschijnlijk met grote kracht tegen zijn hoofd en hals aangekomen en vervolgens van dichtbij ontploft”, aldus de officier.

Uit onderzoek bleek dat het vuurwerk was gekocht door de inmiddels 42-jarige man bij de verdachte, die hij al jaren kende als zzp-er en bij hem een schuur bouwde. Hij had het vuurwerk samen gekocht met het latere slachtoffer, aldus de officier. De verdachte erkent dat hij een mortier met vier ‘shells’ en ander vuurwerk – zogeheten nitraten – heeft verkocht aan de 42-jarige man en het latere slachtoffer.

Patronen
Bij doorzoeking vond de recherche bij de verdachte thuis ander professioneel vuurwerk met mogelijk een zeer schadelijk effect. Ook werden 51 patronen gevonden voor een alarmpistool.

Uit onderzoek blijkt dat de fatale ‘shell’ en zogeheten mortierbom was van het merk Triplex, gefabriceerd in China en geïmporteerd in Polen. Mortierbommen zijn per definitie professioneel vuurwerk.

Geen vergunning
Verdachte verklaart geen wetenschap te hebben gehad van de gevaren van het vuurwerk dat hij verkocht. Dat vindt de officier on geloofwaardig: “Het is een feit van algemene bekendheid dat professioneel (illegaal) vuurwerk massa-explosief vuurwerk is dat gevaarlijk is indien niet op de juiste kundige wijze wordt afgestoken. Indien geen sprake is van een feit van algemene bekendheid is evenwel aannemelijk dat hij wist dat dergelijk vuurwerk niet te verkrijgen is in de gewone winkel. Zelf heeft hij ook geen vergunning om vuurwerk te verkopen. Hij wil daarnaast niet vertellen van wie hij de goederen heeft gekocht en geleverd heeft gekregen.”

Volgens de officier kan worden bewezen dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het opslaan, voorhanden hebben en ter beschikking stellen aan een ander van professioneel vuurwerk, het voorhanden hebben van 51 knalpatronen van het merk Walther van het kaliber 9 mm R. Knall en het verkopen mortierbommen en nitraten, wetende dat deze voor het leven of de gezondheid schadelijk zijn en dat schadelijke karakter verzwijgt, terwijl dat feit de dood van het slachtoffer heeft veroorzaakt.

‘Nooit meer hetzelfde’
De officier: “Tijdens de jaarwisseling van 2018 op 2019 blijkt maar eens te meer de gevaarlijkheid van het vuurwerk dat verdachte heeft opgeslagen, voorhanden gehad en verkocht. Naast nitraten en cakes verkocht hij mortierbommen van 6 inch met een afschietbuis. Dit is levensgevaarlijk vuurwerk in handen van een niet professionele vuurwerkdeskundige.”

“De 42-jarige man en het slachtoffer waren niet op de hoogte van de impact van het vuurwerk, het snellont, de werking en het gebruik daarvan. Op het moment dat de lont werd aangestoken stond Cuperus nog boven de buis. Door de snelheid en kracht van de mortierbom had hij geen schijn van kans. De explosie die volgde, blies twee mensen een aantal meters weg. De gevolgen van dit incident staan in het geheugen van de nabestaanden en vrienden gegrift. De hele gemeenschap van het kleine dorp Morra leeft mee met wat er is gebeurd. Het altijd zo levendige dorp dat barstte van de activiteiten rond oud en nieuw zal nooit weer hetzelfde zijn.”

'Niet van geleerd'
De verdachte kreeg in 2008 een werkstraf van de economische politierechter voor een overtreding van het vuurwerkbesluit. “Voor verdachte is het niet de eerste keer dat hij in aanraking komt met justitie als het gaat om vuurwerkdelicten. Verdachte is dus geen onbeschreven blad en heeft er kennelijk niet van geleerd”, aldus de officier.

De 42-jarige man uit Morra en diens 17-jarige zoon staan in deze zaak als verdachten vanmiddag voor respectievelijk de economische politierechter en de kinderrechter, beiden op verdenking van het voorhanden hebben van illegaal vuurwerk.