DOKKUM - In Museum Dokkum is van 13 november t/m 8 januari 2022 de expositie ‘Kerst in Karton, de verzameling kerststallen van Roel den Dulk en Fred van der Zwet’ te zien. De expositieruimte, maar ook op verrassende plekken in de rest van het museum, staat barstensvol papieren kartonnen kerststallen die verzameld zijn door dit stel uit Ferwerd.

Vorig jaar hebben we de expositie in Dokkum ook opgebouwd, maar hebben we er maar kort van kunnen genieten. Corona zorgde er voor dat we noodgedwongen de deuren moesten sluiten. Dit jaar, deze kerstperiode, gaan we in de herhaling en maken de expositie nog grootser en uitgebreider met kerststallen overal in het museum.

Roel den Dulk en Fred van der Zwet uit Ferwert hebben in de afgelopen decennia een grote verzameling grafische kerstgroepen opgebouwd. In het museum wordt geëxposeerd met oude en nieuwe bouwplaten van kerstgroepen, kartonnen uitvouwstallen, pop-up-kerstboeken en uitklapkaarten van stallen. Zeer divers maar met de overeenkomst dat ze gemaakt zijn van papier of karton.

De kartonnen kerststallen zijn gemaakt in de 19e en 20e eeuw Ze werden ontworpen en gemaakt in (vooral) Duitsland, Tsjechië, Oostenrijk, de Verenigde Staten, Engeland, België, Italië en Nederland. De oudste komen uit Duitsland uit het begin van de negentiende eeuw.

In die tijd werden thuis geen kerstgroepen neergezet. Deze stonden voornamelijk in katholieke kerken; voor de meeste particulieren was de aanschaf van een kerstgroep veel te kostbaar.

Het idee van een papieren kerststal kwam van een Duitse uitgever, rond 1825. Daarvoor stonden (veel grotere) kerstgroepen voornamelijk in de katholieke kerken. De aanschaf van een kerstgroep was voor de meeste mensen te kostbaar. De papieren kerststal begon simpel: alleen met Jozef en Maria met baby Jezus, een ezel en een os, een enkele herder met één of twee schapen en de drie koningen. Maar al gauw kwamen er meer figuren bij. Er bestaan zelfs bouwplaten waaruit wel tweehonderd of meer figuren uitgeknipt kunnen worden.